Velen hebben geprobeerd de liefde te doorgronden en te verklaren. Shakespeare schreef er veelvuldig over in zijn gedichten en toneelstukken; “This is the very ecstasy of love, Whose violent property foredoes itself, And leads the will to desperate undertakings”. Liefde is een zeer krachtige emotie die ervoor zorgt dat we ons anders gaan gedragen dan normaal. Dit ‘abnormale’ gedrag heeft soms dramatische gevolgen. Denk aan het tragische lot van Romeo en Juliet. Maar wat is liefde? Waarom worden we verliefd? Waarom juist op diegene? En wat gebeurt er allemaal in ons lichaam? De wetenschap probeert een antwoord te geven op deze vragen en heeft de mooiste emotie van alle eens goed onder de loep genomen. Ontdek de geheimen van Cupido’s pijlen.
L’amour
Er zijn verschillende vormen van liefde: lust, verliefdheid en verbondenheid. Lust is het verlangen naar seks. Dit motiveert ons om een seksuele relatie met wie dan ook aan te gaan. Verliefdheid is de bezetenheid van de ander. Je denkt obsessief aan jouw object of love en wil constant bij hem of haar in de buurt zijn. Vanwege de verliefdheid steek je alle kostbare tijd en energie in één persoon. Verliefd zijn kost je veel kruim. Tijdens verliefdheid worden allerlei lichamelijke, cognitieve en emotionele veranderingen in werking gesteld die deels overeenkomen met een psychose (!). Je hebt energie voor tien, terwijl je eetlust en slaapbehoefte afneemt. Je vindt jouw lover bijzonder en uniek en je verheerlijkt de eigenschappen van de ander. Voor de minder aantrekkelijke karaktertrekjes heb je geen oog. Verder schieten je emoties alle kanten op. De euforie die het samenzijn met zich meebrengt zorgt ervoor dat de relatie verslavend wordt. Gelukkig kent verliefdheid een houdbaarheidsdatum van 12 tot 18 maanden. De stilte na de storm leidt tot een gigantische deceptie (‘What was I thinking?!) of een gevoel van verbondenheid (‘Ik heb een lot uit de loterij!’). Verbondenheid is het gevoel van rust, vrede en veiligheid in een relatie zodat jullie samen de mini-me’s kunnen groot brengen.
Mr. Right
Natuurlijk word je niet op Jan en alleman verliefd. Moeder natuur heeft ons een handje geholpen in de zoektocht naar de perfecte partner. Er is een aantal uiterlijke kenmerken die mannen in elke cultuur een stuk aantrekkelijker maken: grote ogen, prominente jukbeenderen, een krachtige kaaklijn, een brede glimlach, een symmetrisch gezicht, brede schouders, een gespierde borstkas en een slanke taille. Denk aan Brad Pitt (in zijn jongere jaren), Jamie Dornan en Justin Bieber. Bovengenoemd signalement staat gelijk aan een gezonde ontwikkeling, want deze mannen dragen een goed genenpakketje met zich mee. Daarnaast zijn er nog individuele verschillen in het verlanglijstje van vrouwen. Zo voelen we ons meer aangetrokken tot mannen die bepaalde kenmerken van ons eigen gezicht bezitten. Waarom? Mensen hebben behoefte aan veiligheid en een bekend gezicht staat gelijk aan veiligheid en voorspelbaarheid. Naast uiterlijke kenmerken spelen ook geuren een belangrijke rol in het vinden van de perfecte match. Zowel mannen als vrouwen scheiden via hun huid feromonen uit. Feromonen zijn chemische boodschappers die fungeren als lokmiddel of juist als alarmsignaal. In feromonen zit namelijk belangrijke informatie opgeslagen. Informatie over het Major Histocompatibility Complex (MHC), ofwel de verzameling immuniteitsgenen die iemand bezit. Hier geldt de regel: opposites attract. Vrouwen kiezen eerder voor iemand met een MHC-pakket dat het tegenovergestelde is van hun eigen pakket, omdat dit de kans op een sterk nageslacht vergroot. Hormonale verstoringen, zoals het gebruik van de pil, verstoren het matchmaking proces waardoor je eerder iemand kiest met een overeenkomstig MHC-setje. Een grotere kans op een mismatch dus. Maar als de aantrekkingskracht sterk genoeg is, stijgt het niveau van de sexhormonen: oestrogeen en testosteron. Via een gepassioneerde kus brengt de man het testosteron over naar de vrouw waardoor de seksuele opwinding stijgt.
Being head over heels
En dan heb je een man met een stunning symmetrisch gezicht, een breed en sterk lichaam en een onweerstaanbare geur gevonden. Maar wat zorgt er voor dat je hem na een wilde nacht niet de deur wijst? Hier komt verliefdheid om de hoek kijken. Het hoofd slaat letterlijk op hol door een enorme boost stresshormonen (serotonine, dopamine en noradrenaline). Jij laat je van je beste kant zien en haalt alles uit de kast om indruk te maken. PEA, een stofje dat de bloeddruk laat stijgen en het bloedsuikerniveau naar ongekende hoogtes brengt, is een pepmiddel waardoor je de energieslurpende activiteiten van het hofmaken enige tijd volhoudt. Het lichaam is echter niet gemaakt om eeuwig head over heels te zijn en na enige tijd dooft de vurige passie uit.
Eternal flame
Het einde van de verliefdheidsfase hoeft niet het einde van de relatie te betekenen. Vasopressine en oxytocine worden ook wel knuffelhormonen genoemd en zijn verantwoordelijk voor het ervaren van intimiteit en verbondenheid. Beide worden in het lichaam vrijgelaten tijdens seks. Het grappige is dat vasopressine en oxytocine het testosteron niveau kunnen verhogen, maar ook het omgekeerde is mogelijk. Testosteron kan ook het niveau van vasopressine en oxytocine laten stijgen. Je zou denken dat hiermee de cirkel rond is en eeuwige liefde een voldongen feit is. De waarheid is helaas iets minder rooskleurig. De wisselwerking tussen de neurotransmittersystemen in het lichaam is zeer complex. De hormonen kunnen elkaar ook negatief beïnvloeden. Zo kan een te hoog testosteronniveau het gevoel van verbondenheid doen afnemen waardoor sommigen tijdens een avondje stappen eens flink de bloemetjes buiten zetten. Gelukkig worden wij mensen niet volledig door onze hormonen aangestuurd en dragen ook motivationele en emotionele factoren een steentje bij aan het in stand houden van een stabiele relatie. Lang leve de liefde!
[divider]
Bronnen: ‘Waarom we verliefd zijn’, ‘Social Psychology’ en ‘Fysiologie van de liefde’
Beeld: Brandon Christopher Warren
Hey Elza, dat is toevallig: het bojeke steekjes met liefde heb ik net te leen van de bieb. Inderdaad een erg leuk boek.Groetjes van Rommy